Przedsiębiorstwa, które mają rozliczenia finansowe, muszą przygotowywać co roku podsumowanie zamknięcia. Jeśli jakiś właściciel zauważył utratę wartości aktywów, obowiązkowo musi on zamieścić go w bilansie. Jednak zamieszczenie omawianych odpisów aktualizacyjnych nie jest proste i wymaga fachowej wiedzy, ponieważ zgodnie z zapisami prawa (w tym przede wszystkim ustawą o rachunkowości) jest parę różnych metod określania pozycji bilansu. Fachowiec wie, jaką z nich użyć i w jaki sposób policzyć aktualną utratę wartości aktywów.
Czym są aktywa? To zasoby majątkowe konkretnego przedsiębiorstwa (w przeciwieństwie do pasywów, określających ścieżki, z których zasilany jest majątek firmy). W zakres aktywów wchodzą: aktywa trwałe oraz aktywa obrotowe. Do aktywów trwałych uwzględnia się: majątek rzeczowy, długoterminowe należności i inwestycje oraz wartości niematerialne i prawne, a także długoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Majątek obrotowy tworzą natomiast: należności i inwestycje krótkoterminowe, środki pieniężne oraz zapasy i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Już samo wskazanie składników tej części bilansu odzwierciedla ich niejednorodność. A to oznacza, że również wycena ceny oraz utraty wartości aktywów wymaga dobrania różnych technik - zależnych ściśle od charakteru tego elementu.
Wycena aktywów koncentruje się zazwyczaj na oszacowaniu albo ich wartości albo na podstawie kosztu nabycia bądź kosztu wytworzenia, albo też wartości oficjalnej - czyli de facto wartości, za którą jednostka mogłaby dany składnik majątku sprzedać. Zmienna Niestała sytuacja rynkowa gospodarcza, relacje z innymi konkurencyjnymi podmiotami funkcjonującymi istniejącymi na rynku, a także nieprzewidziane nieokreślone sytuacje wydarzenia losowe sprawiają przesądzają jednak, że cena koszt netto lub wartość cena danego wskazanego składnika majątku mogą ulegać zmianom przemianom. Utratę wartości aktywów należy trzeba monitorować obserwować na bieżąco - ponieważ gdyż w wielu licznych przypadkach wypadkach firma organizacja może przewidzieć zauważyć, że do niej dojdzie. Dobrym znakomitym przykładem jest tu np. pogorszenie zmiana sytuacji kondycji finansowej kapitałowej kontrahenta odbiorcy lub wahania cen walut bądź wartości cen instrumentów finansowych kapitałowych, w które przedsiębiorstwo zainwestowało.
Oczywiście - jak powiedzieliśmy wcześniej - ten sposób, w jaki wyznacza się stopień utraty wartości aktywów, musi być przystosowany dokładnie do rodzaju konkretnego składnika majątku. Diametralnie inaczej wygląda on bowiem w przypadku dorobku rzeczowego - takiego jak budynki czy flota firmowych aut, a zupełnie inaczej - w przypadku wartości niematerialnych i prawnych. Te drugie są znakomitym przykładem, który pomaga zobrazować, dlaczego analizą utraty wartości aktywów zawsze powinien się zajmować ekspert. Do wartości niematerialnych i prawnych należą bowiem wszelkiego rodzaju licencje czy patenty. Wyobraźmy sobie sytuację, w której ktoś wynajduje zupełnie inną technikę, która zdecydowanie obniża wartość technologii dotychczas używanych. Albo dostawca oprogramowania wprowadza na rynek lepszy system do realizacji określonych zadań - w związku z czym programy użytkowane w konkretnej chwili przez organizację okazuje się gorsze, mniej skuteczne, a może nawet w niektórych sytuacjach błędne. Jak określić wówczas, ile straciła jednostka, która zainwestowała kiedyś w zakup takiego programu?
Z pozoru może się wydawać, że tego rodzaju niedopatrzenie nie pociąga za sobą żadnych nieprzyjemności - wszak to przedsiębiorca ponosi konsekwencje utraty wartości aktywów. Warto jednak pamiętać, że przedsiębiorcy, prowadząc rachunkowość, zobowiązują się do rejestrowania w nich prawdziwych, potwierdzonych danych. Jeśli firma w obliczu utracenia części majątku będzie zapisywała w bilansie cały czas te same dane, może zostać oskarżona o zawyżanie kwoty majątku, a takie podejście również jest zakazane. Nie tylko nadszarpuje ono wiarygodność organizacji, ale również może narazić ją na nieprzyjemności, jeśli w oparciu o księgi podejmowane są decyzje inwestycyjne (np. otwarcie kredytu bankowego, dotacji lub innej formy dofinansowania działalności firmy).